Bài 12 - Công dân với tình yêu, hôn nhân và gia đình


 

Bài 12
CÔNG DÂN VỚI TÌNH YÊU, HÔN NHÂN VÀ GIA ĐÌNH
( 2 tiết )

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Về kiến thức:
- Hiểu được: thế nào là tình yêu? Thế nào là tình yêu chân chính, hôn nhân và gia đình.
- Biết được các đặc trưng tốt đẹp, tiến bộ của chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay.
- Nêu được các chức năng cơ bản của gia đình.
- Hiểu được các mối quan hệ trong gia đình và trách nhiệm của mỗi thành viên.
2.Về ki� năng:
- Biết nhận xét, đánh giá một số quan niệm sai lầm về tình yêu, hôn nhân và gia đình.
- Thực hiện tốt trách nhiệm của bản thân trong gia đình.
3.Về thái độ:
- Yêu quý gia đình.
- Đồng tình ủng hộ các quan niệm đúng đắn về tình yêu, hôn nhân và gia đình.
II. TRỌNG TÂM :
- Những biểu hiện của một tình yêu chân chính.
- Các chức năng của gia đình .
III. PHƯƠNG PHÁP :
Thảo luận nhóm, thuyết trình, kể chuyện, đàm thoại, trực quan.
IV. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh, ảnh, sơ đồ.
- Có thể sử dụng vi tính, máy chiếu.
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1. Ổn định tổ chức lớp :
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới:
Ở bài trước, các em đã biết một số quan niệm về đạo đức của dân tộc ta, giờ học này chúng ta cùng tìm hiểu các vấn đề về đạo đức liên quan đến tình yêu, hôn nhân và gia đình.

Phần làm việc của Thầy
Phần làm việc của Trò
Nội dung chính của bài học

Hoạt động 1:
GV sử dụng phương pháp đàm thoại giúp HS tìm hiểu "Tình yêu"�
a. Tình yêu là gì ?
GV đặt câu hỏi:
( Em hãy nêu một số câu ca dao hoặc đoạn thơ nói về tình yêu nam nữ .


















( Qua những câu ca dao hoặc đoạn thơ đó, em hiểu tình yêu có những biểu hiện gì?
( Em biết những quan niệm nào về tình yêu?









GV giảng:
Có rất nhiều định nghĩa về tình yêu. Chẳng hạn:
+ Tục ngữ Anh:
Tình yêu là màu xanh.
+ Ngạn ngữ Pháp:
Tình yêu là vấn đề sinh tử.
+ Drolirrè:
Tình yêu là ông chủ vĩ đại.
+ Theo dược học:
Tình yêu là chất kích thích làm cho người ta sảng khoái vui tươi, nhưng cũng có khi là thứ chất độc, làm cho con người ủ dột, mềm yếu.
+ Theo vật lý học:
Tình yêu là hiện tượng hút nhau giữa hai điện cực trái dấu.
+ Định nghĩa về tình yêu như trong bài là đứng trên phương diện đạo đức học. Đây cũng là một định nghĩa thuyết phục được rất nhiều người.
GV hỏi:
( Có người nói: " Tình yêu là chuyện riêng tư của mỗi người, không liên quan gì đến người khác". Em có tán đồng ý kiến đó không? Tại sao?
GV giảng:
Tình yêu bị sự chi phối bởi những chuẩn mực đạo đức, các qui định của pháp luật của xã hội đương thời. Mặt khác, tình yêu luôn đặt ra những vấn đề mà xã hội phải quan tâm, chăm lo như việc kết hôn, việc xây dựng gia đình tiến bộ, hạnh phúc.
Vì thế, tình yêu mang tính xã hội.
b. Tình yêu chân chính:
GV đặt câu hỏi:
(Em hiểu tình yêu chân chính là gì?


(Em hãy nêu các biểu hiện của một tình yêu chân chính?









c. Những điều cần tránh trong tình yêu.
GV nêu câu hỏi:
(Em nghĩ gì về những ý kiến sau đây:
+ "Tuổi học sinh THPT là tuồi đẹp nhất của đời người, không yêu sẽ bị thiệt thòi"
+ "Nên yêu nhiều người một lúc để có sự lựa chọn"
+ "Trong thời đại hiện nay, đã yêu thì yêu hết mình, hiến dâng cho nhau tất cả."
(Em hãy cho biết những điều cần tránh trong tình yêu?


GV: Lồng ghép them giáo dục sức khoẻ vị thành niên, giáo dục giới tính, giáo dục dân số.
Hoạt động 2:
GV sử dụng phương pháp đàm thoại giúp HS tìm hiểu "Hôn nhân"
a. Hôn nhân là gì ?

GV yêu cầu một HS đọc diễn cảm chuyện "Vỡ mộng" trước lớp hoặc giáo viên kể tóm tắt câu chuyện trên.
GV nêu câu hỏi:
(Em có nhận xét gì sau khi đọc xong câu chuyện trên? (Những nhân vật trong câu chuyện có vi phạm pháp luật không? Hồng có lỗi lầm gì không? Kiên là người như thế nào?...)





(Điều gì sẽ xảy ra nếu người chồng chưa có đăng ký kết hôn của Hồng không trở lại Việt Nam đón Hồng?


(Em hiểu hôn nhân là gì?


( Em hãy cho biết ở nước ta pháp luật quy định tuổi kết hôn là bao nhiêu?
GV giảng:
Tuổi kết hôn theo qui định của luật Hôn nhân Gia đình năm 2000:
+ Nam: từ 20 tuổi trở lên (từ ngày hôm sau của lần sinh nhật thứ mười chín)
+ Nữ : từ 18 tuổi trở lên (từ ngày hôm sau của lần sinh nhật thứ mười bảy)
GV đưa ra tình huống:
Một cô gái có hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, nhưng khi lấy chồng lại muốn cha mẹ phải chức đám cưới linh đình để "nở mày, nở mặt" với mọi người, nhất là với bạn bè
GV hỏi:
( Em có tán đồng với quan điểm của cô gái này? Tại sao lại tán đồng hoặc không tán đồng?
b. Chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay:
GV hỏi:
( Theo em, để hôn nhân được hạnh phúc thì cần có các yếu tố nào?





GV giảng:
Chế độ hôn nhân ở nước ta hiện nay là chế độ hôn nhân mới, tốt đẹp với hai nội dung:
+ Hôn nhân tự nguyện và tiến bộ: dựa trên tình yêu chân chính ( khác với các chế độ trước đây, hôn nhân thường dựa trên lợi ích kinh tế, lợi ích giai cấp , chẳng hạn, thời phong kiến: "cha mẹ đặt đâu, con ngồi đấy", "Nam nữ thọ thọ bất thân","Môn đăng hộ đối".).
Tự nguyện trong hôn nhân thể hiện qua việc cá nhân được tự do kết hôn theo quy định của pháp luật, nhưng cần có sự tư vấn tích cực của người thân.
Hôn nhân tiến bộ là hôn nhân được bảo đảm về mặt pháp lý, phải đăng ký kết hôn. Điều này thể hiện sự tôn trọng nhau, tinh thần trách nhiệm trước xã hội có ý thức chăm lo, bảo vệ cuộc sống hạnh phúc gia đình.
Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ còn thể hiện ở việc bảo đảm quyền tự do ly hôn khi cuộc sống gia đình thật sự trở thành "địa ngục trần gian". Nhưng sự ly hôn là bất đắc dĩ vì nó sẽ gây nhiều hậu quả xấu cho cả hai người, đặc biệt là con cái.
+ Hôn nhân một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng. Bản chất của tình yêu không thể chia sẻ cho người thứ ba. Vợ chồng phải chung thuỷ, yêu thương, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Sự bình đẳng không phải là cào bằng, chia đôi thô thiển. Sự bình đẳng đòi hỏi vợ chồng có quyền lợi và nghĩa vụ ngang nhau trong đời sống gia đình, phải tôn trọng ý kiến, nhân phẩm, danh dự của nhau.
Hoạt động 3:
GV sử dụng phương pháp đàm thoại giúp HS tìm hiểu khái niệm, chức năng gia đình, các mối quan hệ gia đình và trách nhiệm của các thành viên:
a. Gia đình là gì ?
GV nêu câu hỏi:
(Gia đình em gồm có những ai? Các thành viên trong gia đình có tình cảm với nhau như thế nào?
(Dựa vào gia đình mình và các gia đình khác, em hãy cho biết gia đình là gì?

b. Chức năng của gia đình:
GV nêu câu hỏi:
(Dựa vào cuộc sống của gia đình mình, em hãy cho biết gia đình có những chức năng gì?


( Theo em, một gia đình Việt nam hiện nay nên có mấy con? Vì sao?
( Gia đình em có tổ chức sản xuất , kinh doanh hoặc hoạt động dịch vụ gì không? Việc đó giúp gì cho gia đình em?


( Để góp phần xây dựng gia đình yên vui, hạnh phúc, em có thể làm được gì?



( Có người cho rằng, việc giáo dục trẻ em là việc của nhà trường, em nhận xét gì về ý kiến trên?


c. Mối quan hệ gia đình và trách nhiệm của các thành viên:
GV nêu câu hỏi:
(Em hãy cho biết trong gia đình thường có những mối quan hệ nào?



(Em hãy cho biết quan hệ giữa vợ và chồng được xây dựng trên cơ sở nào? Vợ, chồng phải có trách nhiệm với nhau như thế nào?



(Theo em, cha mẹ phải có trách nhiệm như thế nào đối với con cái và ngược lại?











(Theo em, ông bà cần có trách nhiệm như thế nào đối với các cháu và ngược lại?




(Anh, chị, em trong gia đình cần có trách nhiệm như thế nào đối với nhau?
GV giảng chốt ý:
Các thành viên trong gia đình cần yêu thương, tôn trọng, đùm bọc nhau và làm tròn trách nhiệm của mình trong gia đình, làm cho gia đình thực sự trở thành một tổ ấm hạnh phúc.
GV kết luận toàn bài:
Tình yêu, hon nhân và gia đình là những vấn đề liên quan chặt chẽ với nhau. Tình yêu chân chính sẽ dẫn đến hôn nhân. Hôn nhân sẽ tạo ra cuộc sống gia đình. Một gia đình hạnh phúc sẽ nmang lại những điều tốt đẹp cho mỗi thành viên trong gia đình và là tế bào lành mạnh của xã hội.







- Những câu ca dao, đoạn thơ:
+ Yêu em anh biết để đâu
Để vào tay áo, lâu lâu lại dòm.
+ Nhớ ai, bổi hổi, bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than.
+ Gió đâu gió mát sau lưng
Bụng đâu bụng nhớ người dưng thế này.
+ .Anh không xứng là biển
xanh.
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên ghềnh
Mối tình chung không hết.
Để những khi bọt tung trắng
xoá
Và gió về bay toả nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm
không thoả.
Bởi yêu bờ lắm lắm em ơi.
Xuân Diệu.
- Những biểu hiện tình yêu qua ca dao, đoạn thơ:
Sự quyến luyến, nhớ nhung, tha thiết, mãnh liệt.
- Những quan niệm về tình yêu:
+ Tình yêu là tình cảm giữa 2 người khác giới, họ hiểu nhau, dễ dàng tha thứ cho nhau.
+ Tình yêu là sự rung cảm giữa 2 người khác giới. Họ muốn đươ